Konut almadan önce bu yazıyı mutlaka okuyun

Konut üretimi ve alıcıların hizmetine sunulması tehlikeli, riskli, zor ve zahmetli bir olaydır. Son aylarda artan konut üretimi ve bu paralel olarak yükselen konut satışı birçok tüketici mağduriyetinin de ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Ailesinin barınma ihtiyacı için gerekirse uzun yıllar boyunca kredi ödemeyi göze alıp borçlanarak daire satın alan tüketiciler satın aldıkları   konutlarda birçok hukuki ve fiili ayıpla karşılaşmaktadır. Daha çok ucuz konut alma riskinden kaynaklanan bitmeyen ve eksik konut imalatı hepimizin önünde duran en ciddi olaydır. Belli bir sermayesi olmayan, inşaat işinden anlamayan ve büyük para kazanma hırsı ile işe atılan bazı açıkgözler, maalesef inşaat sektörünün adını da kötüye çıkarmaktadır. İster kabul edelim, ister kabul etmeyelim, ayıplı mal teslimi sektörümüzde maalesef karşılaştığımız bir olaydır. İskân aşamasından önce alınan konutlarda eksiklikler daha fazla gözükmektedir. Peki, müşteriler ayıplı mal alımı ile karşılaşırlarsa nasıl bir yol izleyecekler. Bu konuda geri dönüşüm var mıdır? Ne tür ayıplarla karşılaşma ihtimalimiz bulunmaktadır? Ayıplı konutun imar planı, imar planına uygun jeolojik raporu, mimari projesi, statik - betonarme projesi, tesisat projeleri (su, elektrik, ısı) bulunmayabilir. Bu projeler, belediye veya bayındırlık müdürlüğünce onaylı olmayabilir. Konutun bağlı bulunduğu belediye veya bayındırlık müdürlüğünce onaylanmış yapı ruhsatı bulunmamakta ve yapı kullanma izni bulunmayabilir. Yani daireyi alan kişi aslında bir bakıma lades demiştir. Oysa konut alırken, insanların en azından belediyeye, müteahhitler derneğine sorup bilgi edinmesi mümkündür. Ayıplı konutlarda en sık karşılaşılan sorunlardan bir tanesi de kanalizasyon sorunudur. Belediye sınırları içerisinde bulunan binaların kanalizasyon tesisatı belediyenin kanalizasyon şebekesine bağlı bulunmamaktadır. Bu binayı yapan müteahhidin sorunu olduğu kadar yerel yönetimlerin hizmet sorunudur. Ayıplı diye nitelendirdiğimiz konutun depreme dayanıklılık raporu bulunmamaktadır. Ayıplı konutlarda inşaatın yapımında kullanılan malzemeler onaylı projelere ve standartlara uygun seçilmemektedir. Binanın ve binadaki tüm tesisatların yapımındaki işçilik kalitesi düşüktür. Ayıplı konutlarda karşılaşılan en ciddi sorunlardan birisi de ısı yalıtımı sorunudur. Isı yalıtımı ile ilgili olarak son yıllarda mevzuatta önemli değişiklikler yapılmıştır. Isı yalıtımı sayesinde insanlarda yüzde 50 oranlarına varan tasarruflar sağlayabilmektedir. Yine bazı ayıplı konutlarda ise kolon kirişlerinde ve köşelerde dikkat çekecek derinliklerde çatlaklar bulunmaktadır. Temellerde yalıtım işlemleri yapılmamakta ayrıca kar, yağmur suyu için çatı ve balkon giderleri bulunmamaktadır. Bulunan giderler suyu bina çeperlerine ve temellerine zarar vermeyecek şekilde uygun yerlere iletmemektedir. Ayıplı konutlar, en ciddi sorun ise tapu sicil kütüğüne kayıtlı olmamasıdır. Satın alınan apartman daireleri kat mülkiyeti kurulmadan satılmakta dolayısıyla kat mülkiyeti tapu senedi bulunmamaktadır. Konutun tapu kaydında ipotek, şerh v.b. kayıtlar bulunduğu halde satış yapılmaktadır. Bu ayıpların Borçlar Kanununun ifadesi ile kusurların başında satın alınan konutun vaat edilen vasıflara uymaması gelmektedir. Yukarıda sayılanların dışında inşaat esnasında kullanılan malzemenin kalitesiz olması, evin su alması, gibi akla gelecek veya gelmeyecek çok çeşitli ayıp (kusur) ile karşılaşılmaktadır. Fiili (maddi) ayıpların dışında, satın alınan konutlar da hukuki ayıplarda meydana çıkmaktadır. Özellikle tüketicilerin gayrimenkul-tapu hukuku konusunda bilgisizliğinden faydalanan kötü niyetli satıcılar çeşitli hukuki ayıplı daireleri tüketicilere satabilmektedirler. Bunların başında iskân müsaadesi (ruhsatı) olmayan konutların satılması geldiği gibi, tapu devir esnasında konutun tamamının satışının yapılması yerine belirli bir payının satış ve tapu devrinin yapılması gibi çeşitli hukuki ayıplar gelmektedir. Satın alınan konut ayıplı ise Mahkeme aracılığı ile tespit işlemi yaptırılmalı ve durum ilgiliye ihtarname ile bildirilmelidir. İhtar gereğini yerine getirmeyen satıcı aleyhine, Mahkemece yapılan tespit içeriğinde doğrultusunda dava açılması gerekmektedir. Öte yandan, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK) ayıbın ihbarı yükümlülüğü için açıkça 30 günlük süre öngörmüştür. Tüketici işlemi niteliğindeki konut alımında 30 günlük süreye dikkat edilmelidir. Açık ayıplar bakımından ise; konut alıcısı; konutu teslim aldıktan itibaren makul-en kısa zamanda durumu satıcıya ihbar etmelidir. Açık ayıplarda, ayıbın ilgiliye makul-en kısa süre içerisinde ihbar edilmemesi yasal haklara kavuşmayı engellemektedir. Yargıtay 15. Hukuk Dairesi, 1987 tarihli 1987/2341 sayılı kararında; ' iş sahibinin inşaatı teslim aldığı tarihten itibaren 40 gün sonra mahkeme aracılığıyla tespit yaptırdığı ve mevcut ayıplı işlerin varlığını müteahhide ihbar ettiği anlaşıldığından; süresinde muayene ve ihbarda bulunmayan davacıların; açık ayıba dayalı nefaset farkından dolayı bir istekte bulunma hakları kalmamıştır'   şeklinde bir içtihat oluşturmuştur. Bir insanın ömür vererek aldığı dairenin huzur içerisinde oturabilecek bir mekân olmalıdır. Mamak İnşaat Müteahhitleri Derneği olarak bizim mücadelemiz gizli ve açık ayıpsız konutlar üretmektir. Üretimimizin her aşaması yapı denetim firmaları tarafından ve belediyeler tarafından denetlenmektedir. Bunun mutluluğu içerisindeyiz. Bizim karşılaştığımız en ciddi sorun çeşitli sebeplerden dolayı iflas edip inşaatını yarım bırakan kişilerdir. Yıllarca bölgemizde inşaat işi yapan müteahhitlerimiz varken, ilk defa bina yapanların verdiği düşük fiyatlar tüketiciye ilk başta cazip gelmektedir. Oysa inşaat maliyetleri ortadadır. Anadolu’da  (ucuz etin suyu kara olur) derler. Belli bir maliyetin altına düşme ihtimali olmayan bir daireyi ucuza aldım diye sevinenler, bir süre sonra inşaatın bitmemesi sebebiyle çok zorda kalabilir. Aydın ŞİMŞEK MİM-DER Genel Sekreteri flasgazetesi.com.tr